Nouveau Rhin Panorama Leiden Pays-Bas Noir et Blanc par Hendrik-Jan Kornelis

Leiden is een stad en gemeente in het noordwesten van de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De Oude Rijn stroomt door Leiden voordat deze, even verderop, in zee uitmondt. Leiden wordt ook wel 'de Sleutelstad' genoemd, een verwijzing naar de sleutels in het stadswapen.

Dankzij de lakennijverheid behoorde Leiden van de late Middeleeuwen tot in de 17e eeuw tot de grootste steden van de Noordelijke Nederlanden. De huidige gemeente Leiden telt 130.181 inwoners (1 januari 2024) maar het compacte, aan elkaar vast gebouwde stedelijk gebied van Leiden – met Oegstgeest, Voorschoten, Leiderdorp en Zoeterwoude – telt 215.602 inwoners. De door het CBS gedefinieerde stedelijke agglomeratie omvat bovendien Katwijk waarmee de Leidse agglomeratie 282.207 inwoners telt.[1] Het stadsgewest Leiden omvat ook Teylingen en Noordwijk en heeft in totaal 365.913 inwoners. Daarmee hoort het stedelijk gebied van Leiden tot de tien grootste agglomeraties in het land.

Leiden trekt jaarlijks duizenden toeristen en bezoekers, voornamelijk door haar internationaal bekende musea en de oude, sinds 2000 sterk gerenoveerde binnenstad met grachten, monumentale bouwwerken en hofjes. Tot de belangrijkste musea behoren Naturalis, het Rijksmuseum van Oudheden en Museum Boerhaave. Leiden kent een rijk cultureel erfgoed; onder andere Rembrandt van Rijn, Lucas van Leyden en Jan Steen werden er geboren en opgeleid. Een verdere versterking van de aantrekkelijkheid van de Leidse binnenstad is het Singelpark, een 6,5 km lange wandelroute met nieuwe bruggen en parken.

Leiden is al eeuwen een typische studentenstad; het heeft de oudste universiteit van Nederland, opgericht in 1575. Het motto van Leiden is Stad van Ontdekkingen, verwijzend naar het grote aantal wetenschappelijke ontdekkingen in deze stad. Het grotendeels uit de universiteit en in het bijzonder uit het LUMC voortgekomen BioScience Park heeft Leiden na decennia economische neergang een enorme impuls gegeven, waardoor de stad in 2021 sociaal-economisch tot de sterkste steden van het land hoort. In 2021 verkrijgt het Romeinse deel van Leiden, Park Matilo, als onderdeel van de Romeinse Limes de status van UNESCO Werelderfgoed.